„Przywracanie relacji z ciałem, w której ciało jest przyjacielem, a nie wrogiem, jest kluczowym krokiem w leczeniu zaburzeń odżywiania. Praca z ciałem poprzez uważność i somatyczne techniki może wspierać ten proces.” (Catherine Cook-Cottone, badaczka w dziedzinie uważności i zaburzeń odżywiania).
Praca z ciałem, w tym techniki oddechowe oraz metody takie jak TRE (Tension Releasing Exercises) odgrywają ważną rolę w terapii zaburzeń odżywiania u nastolatków. Zaburzenia odżywiania często są związane nie tylko z kwestiami emocjonalnymi i poznawczymi, ale również z dysregulacją w odczuwaniu i reagowaniu na sygnały płynące z ciała. Co daje praca z ciałem i jak może wspierać proces terapii i leczenia?
- Przywrócenie połączenia z ciałem
Zaburzenia odżywiania często wiążą się z trudnościami w odczuwaniu i interpretowaniu sygnałów płynących z ciała, takich jak głód, sytość czy potrzeba odpoczynku. Praca z ciałem pomaga nastolatkom odzyskać zdolność do rozpoznawania tych sygnałów. Techniki oddechowe, TRE czy inne formy pracy z ciałem uczą uważności na własne ciało, co może wspierać proces odbudowy zdrowego związku z jedzeniem.
- Regulacja emocji
Techniki, takie jak oddechowe ćwiczenia, praca z ciałem w formie TRE, pomagają w regulacji układu nerwowego. U osób z zaburzeniami odżywiania często występuje nadaktywność układu współczulnego (odpowiedzialnego za reakcję “walki lub ucieczki”). Zastosowanie metod oddechowych i ćwiczeń uwalniających napięcie pomaga wyregulować układ nerwowy, co jest kluczowe w redukcji stresu i zmniejszeniu niepokoju, które mogą napędzać zaburzenia odżywiania.
- Uwalnianie napięć i traumy
Zaburzenia odżywiania często współwystępują z traumami emocjonalnymi lub chronicznym stresem. TRE jest metodą, która ma na celu uwalnianie napięć gromadzonych w ciele, które mogą być wynikiem nieprzepracowanych emocji, stresu lub traumy. Regularna praca z ciałem pomaga w stopniowym rozluźnianiu tych napięć, co w efekcie przynosi ulgę emocjonalną i fizyczną.
- Wzmacnianie zaufania
Osoby z zaburzeniami odżywiania często doświadczają poczucia braku kontroli nad swoim życiem lub emocjami, co może przejawiać się w kontrolowaniu jedzenia. Techniki oddechowe i praca z ciałem pomagają w odzyskaniu zaufania do własnego ciała i zauważania jego reakcji na to, co się wydarza. Praca z oddechem i ciałem przynosi poczucie stabilności i samoregulacji.
- Zwiększenie świadomości i akceptacji ciała
Praca z ciałem sprzyja również rozwijaniu bardziej pozytywnego obrazu siebie. Zaburzenia odżywiania często wynikają z negatywnego postrzegania własnego ciała i poczucia nieakceptacji. Techniki takie jak TRE czy oddech mogą pomóc w zwiększeniu świadomości ciała i akceptacji go takim, jakie jest, co może wspierać proces zdrowienia.
- Zwiększenie uważności (mindfulness)
Ćwiczenia oddechowe i TRE pomagają również w rozwoju uważności, co jest niezwykle ważne w terapii zaburzeń odżywiania. Uważność pomaga w lepszym rozumieniu sygnałów płynących z ciała i emocji oraz w nauce reakcji na nie w sposób mniej impulsywny. Regularna praktyka uważności może pomóc w lepszym zarządzaniu napadami głodu, kontrolowaniu impulsów do objadania się lub restrykcji.
Istnieje również coraz więcej badań, które potwierdzają skuteczność pracy z ciałem w leczeniu zaburzeń odżywiania, a także jej wpływ na regulację emocji, napięć i poprawę obrazu ciała. Poniżej przytaczam kilka z nich, w kontekście stosowania technik oddechowych, TRE oraz ogólnie pracy z ciałem w terapii zaburzeń odżywiania:
- Badanie przeprowadzone przez Brown i Gerbarg (2005), opublikowane w Journal of Alternative and Complementary Medicine, dotyczyło wpływu technik oddechowych na układ nerwowy i regulację emocji. Naukowcy sugerują, że techniki oddechowe mogą pomóc w redukcji poziomu stresu, zmniejszeniu objawów depresji i lęku, co jest częste u osób z zaburzeniami odżywiania. Oddech ma bezpośredni wpływ na układ autonomiczny, szczególnie na gałąź parasympatyczną, co pozwala na skuteczne obniżenie poziomu pobudzenia i ułatwia regulację emocji. (Źródło: Brown, R.P., & Gerbarg, P.L. (2005). Sudarshan Kriya yogic breathing in the treatment of stress, anxiety, and depression: Part I – neurophysiologic model. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 11(1), 189-201.)
- Terapie somatyczne w leczeniu zaburzeń odżywiania: Praca Cook-Cottone i Beck (2007) w Journal of Health Psychology podkreśla, że praca z ciałem, w tym techniki takie jak joga, TRE oraz inne formy terapii somatycznej, mogą przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego u osób z zaburzeniami odżywiania. Terapie somatyczne pomagają w rozwijaniu świadomości ciała, zmniejszają napięcia oraz wspierają regulację emocji. Badanie sugeruje, że integracja pracy z ciałem z tradycyjnymi metodami terapii może być szczególnie skuteczna. (Źródło: Cook-Cottone, C., & Beck, M. (2007). A Model for Eating Disorder Risk Incorporating the Resilience Constructs of Mindfulness and Self-Compassion. Eating Disorders, 15(2), 191-205.)
- TRE (Tension Releasing Exercises), jako metoda uwalniania napięć mimowolne drżenia neurogeniczne została przebadana pod kątem jej efektywności w redukcji stresu i traumy. Badania prowadzone Davida Berceliego i Marię Napoli (2011) opublikowane w Traumatology Journal wskazują, że techniki TRE pomagają w obniżeniu poziomu napięcia fizycznego i psychicznego, co może być szczególnie korzystne dla osób z zaburzeniami odżywiania, które często mają trudności w regulacji stresu i doświadczają wysokiego poziomu napięcia w ciele. (Źródło: Berceli, D., & Napoli, M. (2011). Reducing the Symptoms of Trauma Using TRE: Tension and Trauma Releasing Exercises. Traumatology, 17(1), 35-40.)
- Wpływ pracy z ciałem na obraz ciała: Badania przeprowadzone przez Piran (2016), opublikowane w Body Image Journal, wykazują, że praca z ciałem może poprawić postrzeganie swojego ciała oraz zmniejszyć wpływ negatywnych emocji i myśli związanych z ciałem, które są powszechne u osób z zaburzeniami odżywiania. Praca nad świadomością ciała i uważnością pomaga w tworzeniu bardziej pozytywnego obrazu siebie, co jest istotnym elementem terapii zaburzeń odżywiania. (Źródło: Piran, N. (2016). Embodied pathways and social narratives to positive body experience among physically active women. Body Image, 18, 1-14.)
Podsumowując: praca z ciałem, w tym techniki oddechowe, TRE i inne formy terapii somatycznej, mogą wspierać proces leczenia zaburzeń odżywiania, szczególnie u młodzieży. Te metody pomagają w regulacji emocji, redukcji stresu, poprawie świadomości ciała i obrazu siebie, co jest kluczowe dla trwałego zdrowienia.
Jeśli masz pytania w tym temacie zapraszam do kontaktu przez email: kontakt@pracowniakomaps.pl lub na konsultację.
